Śląski kącik historyczny: Morawianie i Czesi, czyli IX i X wiek na Śląsku.

Mało wiemy o tym, co działo się na Śląsku przed XI wiekiem. Wynika to z braku rzetelnych źródeł pisemnych, które nie powstawały w owym czasie na tych terenach. Większość rzeczy odnoszących się do IX i X wieku na Śląsku pochodzi od późniejszych kronikarzy. A współcześni historycy najwięcej informacji pozyskują z wykopalisk archeologicznych.

Historycy spierają się o to, co działo się na Śląsku w latach 800 – 1010. Większa część zakłada, że Świętopełk, książę Wielkomorawski, podporządkował sobie tereny zwane dzisiaj Śląskiem. Najechał nań w dwóch etapach. Pierwszy około roku 875 (zajmuje Górny Śląsk i część Małopolski), drugi jakieś dziesięć lat później, w skutek czego, do księstwa Wielkomorawskiego dołącza Dolny Śląsk. Potwierdzają to znaleziska archeologiczne. Jednak hipoteza ta pozostawia wiele do życzenia, bowiem kultura Wielkomorawska mogła zwyczajnie dotrzeć do plemion zamieszkujących Silesię. Wcale nie musiało to oznaczać podporządkowanie się Świętopełkowi. 

Bardzo ciekawym okresem dla Śląska był wiek X. Po rozpadzie państwa wielkomorawskiego (905 r.) Śląsk przejęli Czesi. Książę Wratysław, zajął Dolny Śląsk i założył gród Wrocław (nazwa pochodzi od książęcego imienia). Władanie nad Śląskiem rozszerzył jego syn, Bolesław I, zwany okrutnym bądź Srogim. Podbił Górny Śląsk i rozszerzył ekspansję aż po Tatry i okolice Krakowa.

Bardzo ciekawe informacje przynoszą badania archeologiczne na Śląsku. Jak już wspomniałem, pismo nie było wtedy popularne, a ówcześni, nieliczni kronikarze chrześcijańscy mieli tendencję do naginania faktów. W latach 80 X wieku, powstały grody we Wrocławiu, Opolu i Głogowie. Dokładną datę możemy poznać dzięki metodzie dendrochronologicznej, czyli badaniu wieku znalezionego drewna, które posłużyło do zbudowania pierwszych osad. W tym okresie rozpoczął się konflikt polsko-czeski.

Po śmierci Dobrawy z rodu Przemyślidów, żony Mieszka I. Polskę i Czechy przestały łączyć polityczne sojusze. Śląsk najprawdopodobniej nadal zajmowany był przez Bolesława, lecz w niedługim czasie przeszedł w ręce piastowskie. Potwierdzenie tego faktu znajdujemy w Dagome iudex, opisującym ziemie należące do Mieszka I. Co więc stało się z Czechami? Polski książę zawarł związek małżeński z Odą, córką margrabiego Marchii Północnej. Znalazł więc nowego, potężnego sojusznika. Skarbiec księstwa Mieszka został nadszarpnięty przez budowę nowych osad i kompletowanie drużyny wojów. Ekspansja na nowe tereny była niezbędna z punktu ekonomicznego.

Skierował więc Mieszko wzrok swój na Małopolskę i Śląsk. W ten właśnie sposób Silesia dostała się w piastowskie ręce.