piątek, 5 czerwca 2015

Śląski kącik historyczny: Morawianie i Czesi, czyli IX i X wiek na Śląsku.

Mało wiemy o tym, co działo się na Śląsku przed XI wiekiem. Wynika to z braku rzetelnych źródeł pisemnych, które nie powstawały w owym czasie na tych terenach. Większość rzeczy odnoszących się do IX i X wieku na Śląsku pochodzi od późniejszych kronikarzy. A współcześni historycy najwięcej informacji pozyskują z wykopalisk archeologicznych.


Historycy spierają się o to, co działo się na Śląsku w latach 800 – 1010. Większa część zakłada, że Świętopełk, książę Wielkomorawski, podporządkował sobie tereny zwane dzisiaj Śląskiem. Najechał nań w dwóch etapach. Pierwszy około roku 875 (zajmuje Górny Śląsk i część Małopolski), drugi jakieś dziesięć lat później, w skutek czego, do księstwa Wielkomorawskiego dołącza Dolny Śląsk. Potwierdzają to znaleziska archeologiczne. Jednak hipoteza ta pozostawia wiele do życzenia, bowiem kultura Wielkomorawska mogła zwyczajnie dotrzeć do plemion zamieszkujących Silesię. Wcale nie musiało to oznaczać podporządkowanie się Świętopełkowi. 


Bardzo ciekawym okresem dla Śląska był wiek X. Po rozpadzie państwa wielkomorawskiego (905 r.) Śląsk przejęli Czesi. Książę Wratysław, zajął Dolny Śląsk i założył gród Wrocław (nazwa pochodzi od książęcego imienia). Władanie nad Śląskiem rozszerzył jego syn, Bolesław I, zwany okrutnym bądź Srogim. Podbił Górny Śląsk i rozszerzył ekspansję aż po Tatry i okolice Krakowa.

Bardzo ciekawe informacje przynoszą badania archeologiczne na Śląsku. Jak już wspomniałem, pismo nie było wtedy popularne, a ówcześni, nieliczni kronikarze chrześcijańscy mieli tendencję do naginania faktów. W latach 80 X wieku, powstały grody we Wrocławiu, Opolu i Głogowie. Dokładną datę możemy poznać dzięki metodzie dendrochronologicznej, czyli badaniu wieku znalezionego drewna, które posłużyło do zbudowania pierwszych osad. W tym okresie rozpoczął się konflikt polsko-czeski.

Po śmierci Dobrawy z rodu Przemyślidów, żony Mieszka I. Polskę i Czechy przestały łączyć polityczne sojusze. Śląsk najprawdopodobniej nadal zajmowany był przez Bolesława, lecz w niedługim czasie przeszedł w ręce piastowskie. Potwierdzenie tego faktu znajdujemy w Dagome iudex, opisującym ziemie należące do Mieszka I. Co więc stało się z Czechami? Polski książę zawarł związek małżeński z Odą, córką margrabiego Marchii Północnej. Znalazł więc nowego, potężnego sojusznika. Skarbiec księstwa Mieszka został nadszarpnięty przez budowę nowych osad i kompletowanie drużyny wojów. Ekspansja na nowe tereny była niezbędna z punktu ekonomicznego.

Skierował więc Mieszko wzrok swój na Małopolskę i Śląsk. W ten właśnie sposób Silesia dostała się w piastowskie ręce.




czwartek, 4 czerwca 2015

Na Śląsku, O Śląsku, Po Śląsku




Radio Piekary - Jedna z najbardziej znanych rozgłośni radiowych na Śląsku. Słuchana przez tysiące ludzi w całej aglomeracji śląskiej. Według raportu Radio Track MillwardBrown SMG/KRC za okres grudzień – luty 2010/2011 przygotowanego dla portalu Wirtualnemedia.pl, Radio Piekary było drugie w rankingu najpopularniejszych stacji radiowych w aglomeracji górnośląskiej, z wynikiem 10,04% udziału w rynku. Jest oszałamiający wynik jak na stację regionalną. 


Radio jest nastawione głównie na podawanie informacji lokalnych ale zajmuje się także sprawami ogólnokrajowymi. W ramówce można zobaczyć wiele audycji publicystycznych czy wręcz kabaretowych. Prowadzący bardzo często komentują bieżące sprawy używając gwary śląskiej - co często bywa zabawne.


Pierwszy Radioklub w Piekarach założono już w 1926 roku. Przez te wszystkie lata krótkofalowcy działali bardzo prężnie. Z inicjatywy działających w Radioklubie: Gintera Kupki, Janusza Dodolskiego i Stanisława Prokopa, w 1994 roku uruchomiono eksperymentalne radio, nadające program w zakresie fal ultrakrótkich. Dzięki poparciu Zarządu Miasta i Rady Miejskiej wystąpiono o przyznanie koncesji dla Radia Piekary. W wyniku starań formalno-prawnych i organizacyjnych natychmiast po otrzymaniu koncesji (16 października 1996), w dniu 17 października 1996 roku o godz. 15.15 radio rozpoczęło nadawanie regularnych programów. Powstanie tak znanego radia w tak małej miejscowości można uznać za bardzo duży sukces. Piekary Śląskie są niewielkim miastem w aglomeracji śląskiej leżące między Radzionkowem, Tarnowskimi Górami a Bytomiem. Znane ze swojego sanktuarium - Bazyliki Najświętszej Marii Panny. Jednak w małej mieścinie powstało radio, które jest liderem na rynku rozgłośni lokalnych.


Nie wszystko jest jednak takie idealne w Radiu Piekary. Nawet gdyby podawało ono informacje tylko o życiu samej redakcji, byłoby czego posłuchać. Procesy, rewizje policji, kara w wysokości 100 tys. zł za piractwo, oskarżenia o nepotyzm, marnotrawstwo i o to, że radio jest tubą władzy. Publiczna wojna z ówczesnym radnym Krzysztofem Turzańskim, dzisiaj nowym wiceprezydentem, trwała długo. Przez prawie 19 lat grania nazbierało się sensacji, o których jednak na antenie ani słowa. Mimo szybko rozwijającej się konkurencji nadal istnieje ogromna popularność Radia Piekary, które wyprzedza wszelkie inne lokalne rozgłośnie w regionie. Miłość słuchaczy. Fenomen słuchalności. Nie przeszkadzają w tym oskarżenia o szmirowatą śląskość "hajmatową". Jak potoczą się losy radia po śląsku? Tylko czas pokaże.


Inny Ślunsk

Inny Ślunsk